به گزارش شهرآرانیوز، از همان لحظه که نخستین حرکت نوزاد در تصویر سیاه و سفید دستگاه سونوگرافی، دل پدر و مادر را به آمدن فرزندشان روشن میکند، تکاپوی تمامعیاری برای یافتن یک نام مناسب آغاز میشود. اسمی که هم به زبان شیرین بیاید و هم نشانهای از افکار و حتی باورها باشد. این امتداد سنت ما ایرانیهاست که به نامگذاری نوزاد توجه کنیم تا یا اسم بزرگان خانواده زنده شود، یا مولود تازه به اسامی اهلبیت(ع) متبرک باشد یا سلیقه روز برای برگزیدن یک اسم متفاوت موردتوجه قرار بگیرد. در زمانه ما، نامگذاری نوزاد تلفیقی از سنت و مد روز است و همین باعث شده تا قصه نامگذاری نوزاد، قصه جذاب تغییرسلیقهها و تحول نسلها باشد.
چه خودتان پدرومادر باشید و چه به هر دلیل دیگر، گذرتان به بوستانها و فضاهای بازی کودکان خورده باشد، به یقین شما هم تصدیق میکنید که در سالهای اخیر، فرایند نامگذاری نوزادان به سمت اسامی جدید متمایل شده و حتی میتوان گفت رقابت ناسالمی برای یافتن یک اسم منحصربهفرد شکل گرفته است. برخی پدرومادرها هم پشت توجیهات مختلف تاریخی پنهان میشوند و از آترینیسیا و ژوزفین گرفته تا آروینا و ساترینا، اسامی نامأنوس فرزندانشان را وسیلهای برای تظاهر به پرستیژ اجتماعی قرار میدهند. گویا نام فرزند، راهی برای فرار از طبقه اجتماعی کنونی و کوتاهترین مسیر برای رسیدن به طبقهای بوده که آرزویش را داشتهاند.
برای بررسی بیشتر این موضوع، به سراغ غلامحسین قنبری، مدیرکل ثبت احوال خراسان رضوی، رفتیم. وی در گفتوگو با شهرآرانیوز میگوید: در ایران اسلامی که قومیتهای مختلفی درکنار هم زندگی میکنند، هر فرهنگ، اسامی منحصربهفردی برای نوزادان دختر و پسر دارد و برهمیناساس، مسئولیت ملی سازمان ثبت احوال این است که به همه افکار، باورها و فرهنگها احترام بگذارد. به همین دلیل، ما در فرایند نامگذاری نوزادان فقط متعهد به تکالیف قانونی خود هستیم و مسئولیت نامگذاری نوزاد با والدین است.
به بیان قنبری، قانون فقط چهار اصل اساسی را برای نامگذاری نوزادان مشخص کرده است تا براساس آن، اسم با جنسیت نوزاد تطبیق داشته باشد، مفهوم باشند، زننده و مستهجن نباشند و مقدسات اسلامی را نیز هتکحرمت نکنند. سازمان ثبت احوال نیز فقط متعهد است از رعایت این چهار اصل توسط والدین، اطمینان حاصل کند.
وی میافزاید: البته این را بگویم که نامگذاری براساس مُد روز و استفاده از اسامی نامأنوس همچنان بسیار کمیاب است. براساس آمار موجود، نامهای علی، امیرعلی، امیرحسین، حسین و ابوالفضل همچنان جزو ۱۰ نام پرطرفدار برای نوزادان پسر در خراسان رضوی است و باقی اسامی هم به مشتقات محمد همچون محمدحسین و محمدرضا اختصاص دارد. در فهرست اسامی نوزادان دختر نیز پس از پناه، نامهای فاطمه و زهرا در زمره پنج نام پرطرفدار در استان است.
در گذشتههای نهچندان دور، انتخاب اسم عمدتاً ریشه در سنتها و باورهای دینی داشت، اما امروز ماجرا کمی فرق کرده و نسل جدید پدرومادرها، بیشتر به دنبال نامهایی خاص و متفاوتاند؛ اسامی خوشآهنگ، کوتاه یا حتی جهانی. در این میان گاهی پای مد هم به ماجرا باز میشود؛ به طوری که کافی است یک شخصیت مشهور در یک سریال پرطرفدار به چشم بیاید تا همچون موج نامگذاری نوزادان دختر به نامهای «ستایش» و «کیمیا» در سالهای اخیر، بازهم موجی از اسمهای تازه در شناسنامهها ثبت شود.
در هر حال، جامعهشناسان معتقدند که انتخاب نام میتواند آیینهای از تحولات فرهنگی باشد. شاید زمان آن فرارسیده تا با فرهنگسازی، دوباره سنتهای حسنه بر فرایند نامگذاری نوزادان حاکم شود و بساط این رقابتهای ناسالم را جمع کند. هرچه باشد، اسم یک نوزاد فراتر از مذهبی یا مدرنبودن، انعکاس عشق والدین به فرزندانشان است و البته که هر نام، میتواند سرآغاز یک قصه تازه و آیندهای روشن باشد.